4 november 2014
Nederland leidt het Joint International team (JIT) en acht het in toenemende mate onwaarschijnlijk dat onderzoekers de crashzone van Malaysia Airlines MH17 in Oost-Oekraïne kunnen bereiken.
Deze mededeling komt op een moment dat de versie gevechtsvliegtuig haalde het passagiersvliegtuig neer voor het eerst serieuze aandacht krijgt in het Westen. Talloze ooggetuigen claimen in op internet circulerende filmpjes dat ten minste één militair toestel zich in de buurt van MH17 bevond toen het in de lucht uiteen viel.
Waarom heeft JIT bijna vier maanden verspild?
Waarom heeft JIT niet al maanden geleden het verzamelen van getuigenverklaringen georganiseerd die bruikbaar zijn in juridische procedures? Betwistbaar is dat de crash zone te gevaarlijk was om onderzoek te doen, maar was het werkelijk onmogelijk de lokale bevolking uit te nodigen naar een veilige plek te komen en daar hun getuigenverklaringen te registreren?
Herinneringen vervagen, raken gecontamineerd door valse herinneringen, worden onbetrouwbaarder naarmate de tijd verstrijkt. Maar ooggetuigenverklaringen vormen een integraal en belangrijk onderdeel van elk serieus vliegramponderzoek. Een van de weinige uitzonderingen op deze regel voorafgaand aan MH17 was:
17 July (!) 1996. Vlucht TWA-800 explodeert niet ver van Long Island New York in de lucht.
Anders dan in de zaak MH17 hebben veel mensen melding gemaakt van objecten, lichtkogels of raketten, die in de richting van TWA-800 vlogen voordat het toestel explodeerde.
Het strafrechtelijke onderzoek duurde vier jaar. Tijdens een zitting van de National Transport Safety Board in 2000 kwam geen enkele getuige aan het woord. Een explosie in een brandstoftank veroorzaakt door een technisch mankement was de oorzaak van de crash, aldus het eindrapport van het onderzoek.
Zestien jaar na de crash kwamen twee documentairemakers, ooggetuigen en zes inmiddels gepensioneerde onderzoekers bij elkaar. Hun gesprekken leidden tot een verzoek tot heropening van het onderzoek, maar de NTSB wees dat verzoek af in juli 2014. (zie ook de video van Democracy Now)
Terug naar MH17
17 juli 2014. Vlucht MH17 werd ‘geraakt door externe objecten met hoge snelheid’ en stortte neer in door rebellen gecontroleerd gebied in Oost-Oekraïne.
Een documentaire van de BBC een paar dagen na de crash waarin getuigen melding maken van een militair toestel in de buurt van MH17 werd vrijwel direct na plaatsing verwijderd.
Anders dan in de TWA-800 zaak maakte geen enkele persoon melding van iets dat ook maar in de verste verte op een raket lijkt. Niemand heeft een rookpluim of condenskolom in de lucht waargenomen. Toch meldden Westerse inlichtingendiensten vrijwel direct na de tragedie dat het passagiersvliegtuig neergehaald is door een Buk-M1 afgevuurd vanuit door rebellen gecontroleerd gebied. Tot op heden is niets van het ‘overweldigende bewijs’ openbaar gemaakt of onder voorwaarde van geheimhouding overgedragen aan de procureurs van het strafrechtelijke onderzoek.
De woorden van premier Rutte “de onderste steen komt boven” klinken steeds grotesker naarmate de tijd verstrijkt.