Aanpassing 5 januari 2015
Dit artikeltje schreef ik op 21 juli 2013. Op dat moment dacht ik er zo over en daarom ga ik er nu niet sorry voor zeggen of het snel off line halen. Maar nu zou ik het niet meer zo doen.
De fout die ik maakte: Arnold stelt dingen aan de orde die hem opvallen aan de getuigenverklaring. Vanuit zijn ervaring en zijn perspectief.
In feite val ik hem aan omdat hij niet dezelfde agenda heeft als ik, namelijk het opsporen van oorlogsmisdaden begaan tegen de bevolking van Nederlands-Indië. Dat is raar. Van mij. Vind ik nu.
En eerlijk is eerlijk, Arnold’s observeringen zijn messcherp. Het verhaal van de getuige rammelt inderdaad enorm.
Uitnodiging voor een pot bier ergens in Azië blijft staan.
____
Nederlands bekendste oorlogscorrespondent, Arnold Karskens, twijfelt ernstig aan de bekentenis van Indië-veteraan Harrie Nouwen. Karskens pleit voor een ‘juiste geschiedschrijving’. Zijn verhaal rammelt.
Vorig jaar doken voor het eerst executiefoto’s op uit de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en bijna een jaar later komt het NRC met een verhaal waarin veteraan Nouwen op twee pagina’s uit de doeken doet dat hij bij de executies aanwezig was en onder welke omstandigheden de oorlogsmisdaden plaatsvonden.
De technische kritiekpunten van Karskens’ op het relaas van veteraan Nouwen zijn terecht en de lijst van (gedeeltelijk) onjuiste getuigenverklaringen in vele oorlogen zijn ontelbaar. Het is heel goed mogelijk dat nader onderzoek andere feiten naar boven brengt dan Nouwen beweert. Is Nouwens’ bekentenis de ‘canard van het jaar’, zoals Karskens vermoedt? Welke onderzoeksjournalist gaat uitzoeken wat er werkelijk in Gedong Tataan is gebeurd? Hoe zit dat met de ossenkarren en vrachtwagens vol met lijken?
Het beroep van oorlogschroniquer verplicht, dus we zetten een aantal kritiekpunten op Karskens maar eens op een rijtje.
Onverbeterlijke veteranen stellen dat de executiefoto’s helemaal niets bewijzen. Het zou best kunnen dat de Nederlandse troepen toevallig het massagraf vonden en de executies door anderen zijn uitgevoerd. Wat vindt deskundige Karskens van de executiefoto’s? Zijn ze echt? Waarom alleen de boodschapper en niet de boodschap ter discussie stellen?
Karskens heeft speciaal voor het opsporen en laten vervolgen van Nederlandse oorlogsmisdadigers een stichting opgericht . Veteraan Nouwen bekent dat hij met mortiergranaten een dorp heeft bestookt waarbij volgens hemzelf zeker slachtoffers gevallen zijn. Waarom doet iemand die zichzelf een ‘nachtmerrie voor nazi’s en andere oorlogsmisdadigers’ noemt niet onmiddellijk aangifte bij het Openbaar Ministerie? Zo makkelijk krijg je een oorlogsmisdadiger meestal niet te pakken.
Juiste geschiedschrijving
Aan het eind van zijn artikel schrijft Karskens:
“Voor alle duidelijkheid. In Indonesië zijn tussen 1945 en 1949 door Nederlanders tal van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd. Dus ik kies niet de zijde van de militairen. Ook niet van de opstandelingen, want ik wil benadrukken dat de terreur ook van de kant van de door Japan opgestookte
Indonesiërs kwam, zoals tijdens de bersiap-periode waarbij duizenden vrouwen en kinderen uit racistische motieven zijn vermoord.”
Karskens hanteert het motto waar-twee-vechten-hebben-twee-schuld. Kom kom, dat is kleuterlogica van groep één: Hunnie deden het ook en zullie begonnen. Hij maakt geen onderscheid tussen bezetters en onderdrukten en dat is hem als telg uit een familie van verzetsstrijders zwaar aan te rekenen.
Een Duitse oorlogsverslaggever die zou schrijven: “In Nederland zijn tijdens de bezetting van 1940 en 1945 door Duitsers tal van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd. Dus ik kies niet de zijde van de militairen. Ook niet van de opstandelingen die jullie ‘verzetsstrijders’ noemen, want ik wil benadrukken dat de terreur ook van de kant van de door Stalin en Wilhelmina opgestookte Nederlanders kwam, die vermomd als burgers aanslagen op de Wehrmacht en het Duitse gezag pleegden”, zal met deze nuancering terecht op een krachtig weerwoord kunnen rekenen.
De Indonesiërs waren door ‘Japan opgestookt’, en ‘hebben tijdens de Bersiap-periode uit rascistische motieven duizenden vrouwen en kinderen vermoord’, aldus Karskens. De zin nog maar eens nalezen…het staat er echt. De destijds vijftig miljoen inwoners van de eilandengroep die nu Indonesië heet waren kennelijk niet in staat om zelf te bedenken dat ze onafhankelijk wilden worden van de racistische Nederlandse koloniale uitbuiters. Ze moesten worden ‘opgestookt’ en hadden ‘racistische motieven’.
Oorlogssituatie: alle informatie = propaganda
Voorbeeld
Deze foto uit de privécollectie van ex-marinier Kees Princen kun je als journalist voorzien van verschillende onderschriften.
1) Dode ‘plopper’, neergelegd tijdens zuiveringsactie van het Korps Mariniers.
2) Gesneuvelde combattant, omgekomen tijdens een vuurgevecht met Nederlandse troepen in omgeving Jember (Oost-Java).
3) Door Nederlandse bezettingsmacht vermoorde Indonesische vrijheidsstrijder.
4) Je kunt als journalist ook besluiten helemaal niets met de foto te doen.
In 1969 deed een andere veteraan, Joop Hueting, een boekje open over onze oorlogsmisdaden. [videolink] . Hij werd verguisd en moest een tijd onderduiken. Wel voelde de Nederlandse regering zich gedwongen een onderzoek in te stellen. Dat onderzoek resulteerde in de publicatie van de Excessennota en weer dringt zich een vergelijk met onze oosterburen op.
Stel dat de Duitsers de bezetting van Nederland in de periode 1940-1945 pas in 1969 voor het eerst lieten onderzoeken…, het onderzoek door één Duits historicus lieten uitvoeren…., alleen Duitse archieven mochten worden geraadpleegd en de nota binnen drie maanden klaar moest zijn. En dat het onderzoek in het Duitse parlement behandeld werd met als eindconclusie dat verder onderzoek niet nodig is.
Ondenkbaar dat Duitsland zoiets zou doen. Ze hebben niet voor niets het woord ‘Vergangenheitsbewältigung‘ waar wij Belanda’s niet eens een duidelijke vertaling voor hebben.
Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog vonden de grootste militaire operaties uit de Nederlandse geschiedenis plaats. In elke oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer. In onze oorlog is de waarheid ook het laatste slachtoffer. Nederlandse journalisten, historici en politici houden dat in overgrote meerderheid graag zo. Ze willen niet op één hoop worden gegooid met de Duitsers en Jappen.
Karskens beweert te pleiten voor een juiste geschiedschrijving, maar draagt met het leggen van een extra rookgordijn zelf bij tot de tot op de dag van vandaag
voortdurende ‘Mist van de oorlog‘.
Max van der Werff
21 juli 2013